Baş Denetici Mali Müşavir Selma Çalışır’ın makalesinde;
Türkiye’deki sağlık sistemi, tarihi geleneksel tıp uygulamaları ile modern genetik ve epigenetik temelli tedavi yöntemlerini bir araya getirerek önemli bir dönüşüm süreci yaşıyor. Bu iki yaklaşımın dengeli bir biçimde entegrasyonu, yalnızca halk sağlığını iyileştirmekle kalmayıp, aynı zamanda hem kültürel hem de bilimsel açıdan önemli bir zenginlik yaratma potansiyeli taşıyor.
Türkiye’de Sağlık Harcamaları: Mevcut Durum
-
Toplam sağlık harcaması: 2022 yılında yaklaşık 372 milyar TL
-
GSYH içindeki pay: %4,6
-
Hanehalkı yükü: Cepten yapılan harcamalar toplam sağlık harcamalarının %16’sını oluşturuyor.
Genetik ve Epigenetik Tıbbın Olası Etkileri
-
Erken teşhis: Kronik hastalıkların tedavi maliyetlerinde %20–30 azalma
-
Yaşam tarzı müdahaleleri: Yılda 50–60 milyar TL tasarruf
-
Kişiselleştirilmiş ilaç tedavisi: İlaç harcamalarında %10–15 düşüş
Olası Senaryolar ve Tasarruf Potansiyeli
| Senaryo | Yıllık Harcama (baz: 372 milyar TL) | Olası Tasarruf (milyar TL) | Açıklama |
|---|---|---|---|
| Mevcut sistem | 372 | – | Standart uygulamalar |
| Genetik testlerin yaygınlaşması | 372 | 70–80 | Erken teşhis ve risk azaltımı |
| Epigenetik yaşam tarzı programları | 372 | 50–60 | Kronik hastalık yükünün azalması |
| Kişiselleştirilmiş ilaç tedavisi | 372 | 30–40 | Yan etkilerin ve yanlış ilaç kullanımının önlenmesi |
Toplam olası tasarruf: 150–180 milyar TL (mevcut harcamaların yaklaşık %40–45’i)
Grafik: Tasarruf Senaryoları
Grafikte yer alan senaryolar, Türkiye sağlık sisteminde genetik testlerin yaygınlaşması, epigenetik yaşam tarzı programları ve kişiselleştirilmiş ilaç tedavisi gibi uygulamaların nasıl bir maliyet tasarrufu sağlayabileceğini ortaya koyuyor.
-
Mevcut sistem: Tasarruf sağlanmıyor, harcama 372 milyar TL.
-
Genetik testlerin yaygınlaşması: 70–80 milyar TL tasarruf sağlanabilir.
-
Epigenetik yaşam tarzı programları: 50–60 milyar TL tasarruf potansiyeli.
-
Kişiselleştirilmiş ilaç tedavisi: 30–40 milyar TL tasarruf sağlanabilir.
Toplamda 150–180 milyar TL arasında bir tasarruf olasılığı mevcut.
Uzun Vadeli Yatırım: Gelenekten Genetiğe
Kısa vadede, genetik ve epigenetik testler başlangıçta yüksek maliyetli görünse de uzun vadede önemli tasarruflar sağlayabilir. Bu, hem sağlık harcamalarını düşürür hem de hanehalkı üzerindeki mali yükü hafifletir. Ayrıca, geleneksel tıbbın koruyucu rolüyle birleştiğinde toplum sağlığı açısından büyük faydalar sağlayacak, sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini güçlendirecektir.
Türkiye’nin sağlık sisteminde geleneksel tıp ve modern bilimsel yaklaşımların birleşimi, yalnızca bugünün değil, yarının da en değerli yatırımlarından biri olacaktır.
